Doğru ve verimli bir şekilde tasarlanan web siteleri hedef kitleyi her zaman kendisine çeker. Site sahibi açısından bu durum oldukça önemlidir; çünkü hızla dijitalleşmeye devam eden sektörlerin içinde var olmayı sürdürebilmek ve kazançlı konuma geçebilmek herkesin amaçları arasındadır. Bu amaçları karşılayacak bir web tasarımında dikkat edilmesi gereken birtakım ilkeler vardır. Bu ilkeler, hazırlanacak olan web sitesinin alt yapısını doğru bir biçimde oluşturulmasını, siteyi hazırlarken daha az hata yapılmasını, web sitesi kullanıcılarının siteye daha fazla etkileşim vermesini sağlayacak ve çalışmalara hız katacaktır. Kısacası, tasarıma başlamadan önce ve tasarım esnasında, web sitenin standartlarını yükseltmek adına uyulması gereken kriterler, web tasarımında temel ilkelerdir. Bu temel ilkelere uyulmadığı sürece ciddi bir prestij kaybı, olumsuz geribildirimler ve web sitesine olan trafiklerde düşüşler yaşanır. Bunlar ve bunlara benzer birçok sorunun önüne geçebilmek adına web tasarım ilkelerinin iyi bir şekilde benimsenmesi ve uygulanması, tasarlanacak olan sitenin geleceği bakımından oldukça kritik bir öneme sahiptir. Peki web tasarımında temel ilkeler nelerdir?
İçerik
Web tasarımının en önemli noktası içeriktir. Çünkü bir web sitesinin en temel amacı, bilgilere başkalarının erişmesini sağlamak, hedef kitleyi çekmektir. Bundan dolayı web sitesi tasarımına hazırlanırken sitede ne bulunacağını, yani içerikleri bilmek ve tasarımı ona göre yapmak gerekir. İçerikler önceden bilinirse, tasarım oluşturmak çok daha sağlıklı ve yaratıcı olacaktır. İçerik ile ilgili olarak dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, uzun ve karmaşık cümleler yerine daha basit ve yalın cümleler kullanmaktır. Bir sitenin tasarımı çok güzel olsa da dikkat çeken ve hemen algılanan bir içerik bulunmuyorsa hedef kitle o sitede barınmaz. Fakat web site tasarımı zayıf olup sitede bulunan içerik başarılı ise, o site her zaman hedef kitle tarafından çekicidir. Çünkü siyete gelen ziyaretçi ihtiyacı olduğu bilgileri alarak siteden verim almak ister. Bunun için sitede kullanılacak olan içerikler, hedef kitlenin beklentileri dışında olmamalıdır.
Tasarım
Bir web tasarımının temel ilkeleri arasında içerikten sonra gelen en önemli bölüm tasarım aşamasıdır. Hatta ilk izlenim açısından ele alındığında, içerikten de önce geldiğini söylemek. Örneğin bir web sitesinin hedef kitlesindeki kullanıcı siteyi ziyaret ettiğinde bakacağı ilk şey sayfa düzeni, tasarım ve renklerdir. Karmaşık şablonlar, birbirinden alakasız renkler kullanıcıları uzaklaştırabilir, onların içeriğe odaklanmasını engelleyebilir. Web tasarımı yaparken içeriklerin web sayfasının neresinde ve ne şekilde görünmesi planlanır. Bu planlamalar web sayfasının logosu nerede olacağı, yazıların bulunacağı yerleri, menü ve görsellerin nerede yer alacağı gibi sorularla ilgilidir. Soruların cevapları tasarımcı tarafından bir kağıt üzerine ya da bilgisayara çizilir. Bu işlem aslında bir arayüzü (kullanıcının siteyi kullanırken ekranda gördüğü kısım) oluşturur.
İşlevsellik
İşlevsellik, web tasarımının temel ilkeleri arasında içerik ve tasarımdan sonra gelen en önemli aşamadır. Ziyaretçi bir web sitesine uğradığı zaman, aradığı içeriği bulmak adına sayfa bağlantılarını kullanır. Bunu da genellikle sitenin menüsünden yapar. Eğer aradığı sayfa çok yavaş açılıyor ya da sayfaya ulaşmakta bazı güçlükler çekiliyorsa sitede işlevsellik sorunu vardır. Ziyaretçi web sitesine girdiğinde, ana sayfa üzerinden tüm sitelere ve ihtiyacı olduğu içeriklere kolayca ulaşabilmelidir. İç sayfalardan diğer sayfalara linkler verilerek bir içerikten diğer bir içeriğe rahatça geçebilmelidir. Sayfalar arasında geçiş yaparken geri butonunu kullanmaya ihtiyacı kalmamalıdır. İşlevsellik site sayfalarına "erişim kolaylığı" sağlar.
Kullanılabilirlik
Kullanılabilirlik, ziyaretçinin bir sitede ne kadar rahat zaman geçirdiği ile ilgilidir. Web tasarımının temel ilkelerinden olan bu aşamada "Yazılar okunaklı ve anlaşılır mı?", "Menü rahat kullanılabiliyor mu?", "Renk düzeni gözü yoruyor mu?" gibi soruların cevapları aranır. Bir web sitesinin kullanılabilirlik açısından yeterli olması için belli başlı kriterler vardır:
- Site en geç 7 - 13 saniye arası bir sürede açılmalı. Bu süre içinde açılmayan siteler kullanıcılar tarafından kapatılmaya başlanmaktadır.
- İçerik sayıca fazlaysa mutlaka site içi arama motoru bulunmalı.
- Sitenin her sayfasından ana sayfaya bağlantı eklenmeli.
- Site yöneticisi ile kontak kurulabilecek bir iletişim bağlantısı verilmeli.
- Uzun paragraflardan oluşan veya yüksekliği fazla sayfalarda "başa dön düğmesi" gibi sayfa başına kolay bir şekilde ulaşılmasına yarayan özellikler bulunmalı.
- Menü kullanımı kolay olmalı.
- Renk düzeni göz yormamalı.
Kullanılabilirlik, bir web sitenin "kullanıcı dostu" olması olarak görülebilir.
Tarayıcı Uyumluluğu
Web tasarımının temel ilkelerinden biri tarayıcı uyumluluğudur. Tasarlanacak olan site, tüm tarayıcılarda kusursuz çalışabilmelidir. Zira siteye gelen ziyaretçinin hangi tarayıcıyı kullanacağını saptamak oldukça zordur. Bu sebepten ötürü bir web sitesi, tüm tarayıcılarla uyumlu olmalıdır. Tasarım esnasında tarayıcı uyumlulukları adım adım test edilmelidir. Site, mobil cihazlar için de uyumlu olacaksa Samsung ve Apple telefonlarında bire bir test edilmelidir.
